روز جهانی حذف سرطان دهانه رحم؛ لزوم دسترسی هر زن و دختری به مراقبتهای بهداشتی
هفدهم نوامبر روز جهانی حذف سرطان دهانه رحم است. در این روز کشورهای مختلف با گسترش واکسیناسیون «اچ پی وی» و برنامههای غربالگری، به سوی آیندهای بدون سرطان دهانه رحم گام برمیدارند.
امروز دوشنبه 17 نوامبر روز جهانی حذف سرطان دهانه رحم است که در برای اولین بار در سال 2020 به تصویب «سازمان جهانی بهداشت» (WHO) رسید. «سازمان جهانی بهداشت» این روز را یک نقطه عطف تاریخی در تلاشهای جهانی برای پایان دادن به این سرطان قابل پیشگیری میداند. روز جهانی سرطان دهانه رحم از رویارویی قدرتمندانه با این بیماری حکایت دارد که در آن کشورها و شرکای مختلف متحد شدهاند تا کارزارهای واکسیناسیون، خدمات غربالگری و درمانی را گسترش دهند. از این دیدگاه سرطان دهانه رحم یک مشکل بهداشت عمومی است.
این مناسبت سالانه فرصتی حیاتی را برجسته میکند: سرطان دهانه رحم به عنوان چهارمین سرطان شایع در زنان، سالانه بیش از 350 هزار زندگی را میگیرد. این درحالیست که سرطان دهانه رحم یکی از آن بیماریهایی است که ابزارهای لازم برای حذف آن را در اختیار داریم.
این روز از ارکان استراتژی حذف «سازمان جهانی بهداشت» حمایت میکند. این استراتژی که به 90-70-90 معروف است، شامل واکسیناسیون 90 درصد دختران علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، غربالگری 70 درصد از زنان و درمان 90 درصد از کسانی که به سرطان پیشرفته و تهاجمی مبتلا هستند. این روز به عنوان یک بستر حیاتی برای تقویت حمایتها، تسریع ارائه خدمات و بسیج منابع برای اطمینان از دسترسی هر زن و دختری به مراقبتهای نجاتبخش عمل میکند.
دکتر «تدروس آدهانوم گبریسوس»، مدیر کل «سازمان جهانی بهداشت» درباره این روز گفت: «در سال 2018، من با افتخار فراخوان جهانی برای حذف سرطان دهانه رحم را آغاز کردم و اکنون خوشحالم که میبینم آنچه زمانی رویای دور از دسترس بود، اکنون به واقعیت تبدیل شده است. بیش از پیش کشورهای مختلف در حال گسترش واکسیناسیون «اچ پی وی»، بهبود غربالگری و گسترش درمان هستند که ما را به آیندهای بدون سرطان دهانه رحم نزدیکتر میکند.»
این حرکت با اعلام خبر از سوی ائتلاف واکسن «گاوی» (Gavi) و شرکای آن مورد حمایت است. آنها تخمین میزنند که هدف بلندپروازانه رسیدن به واکسیناسیون 86 میلیون دختر تا پایان سال 2025 محقق شده است. این مسئله بازتابی از موج گسترده اقدامات کشورها برای پیشبرد برنامههای ملی حذف و گسترش دسترسی به غربالگری و درمان است.
کشورها «روز جهانی حذف سرطان دهانه رحم» را با اقدامات گستردهای در جبهههای مختلف گرامی میدارند. واکسیناسیون در سیرالئون و لیبریا از طریق کمپینهایی با هدف واکسینه کردن بیش از 1.5 میلیون دختر در حال گسترش است. تلاشهای غربالگری نیز شدت یافته است، به طوری که سیرالئون برنامهریزی کرده تا یک کمپین عمومی در تمام 16 منطقه خود برگزار کند و پس از آن یک راهپیمایی آگاهیبخشی برگزار شود. در همین حال، در مالزی، فعالیتهای حمایتی در کانون توجه قرار گرفته است، جایی که بازماندگان سرطان، رهبری کمپینی یک هفتهای برای ترویج آزمایش خود-نمونهگیری «اچ پی وی» را بر عهده دارند، که یک نوآوری کلیدی برای گسترش دسترسی به غربالگری است.
سال گذشته شاهد اقدامات قابلتوجهی در سطح کشورها بودیم که اساس محکمی برای این مناسبت سالانه جدید فراهم کرده است:
آنگولا در ماه اکتبر کمپینی برای واکسیناسیون «اچ پی وی» برای دختران 9 تا 12 ساله راهاندازی کرد.
چین واکسن «اچ پی وی» را به برنامه ملی ایمنسازی خود اضافه کرد و واکسیناسیون را برای تمام دختران 13 ساله گسترش داد.
کوبا در اکتبر 2025 واکسیناسیون «اچ پی وی» را برای تمامی دختران کلاس چهارم ابتدایی آغاز کرد.
غنا در ماه اکتبر 2025 کمپین واکسیناسیون سراسری برای دختران 9 تا 14 ساله برگزار کرد و هدف آن رسیدن به 2.4 میلیون دختر بود.
اندونزی دومین نشست جهانی برای حذف سرطان دهانه رحم را برگزار کرد و تعهد خود را برای حذف این بیماری تا سال 2030 از طریق اهداف ملی جسورانه با ایجاد یک اکوسیستم قوی از همکاریها و سرمایهگذاریهای قابل توجه در واکسیناسیون، غربالگری و درمان تایید کرد.
نپال در ماه فوریه 2025 کمپین واکسیناسیون سراسری «اچ پی وی» را برای دختران 10 تا 14 ساله به مناسبت وارد شدن این واکسن به برنامه ملی ایمنسازی کشور راهاندازی کرد.
نیجریه، پاکستان، روآندا، اسپانیا، آفریقای جنوبی، تاجیکستان و تونس هم برنامههای خود را برای واکسیناسیون «اچ پی وی»، غربالگری و درمان سرطان دهانه رحم را آغاز کردهاند.
در سراسر منطقه غرب اقیانوس آرام «سازمان جهانی بهداشت» و «یونیتاید» همکاری خود را گسترش دادهاند تا برنامههای پیشگیری و درمان سرطان دهانه رحم را تقویت کرده و دسترسی عادلانه به خدمات غربالگری و درمان برای بیماریهای پیشسرطانی را فراهم کنند.
کشورهای مختلف در سراسر جهان در حال تسریع تلاشهای خود برای گسترش دسترسی به واکسیناسیون «اچ پی وی»، غربالگری و درمان هستند و در راستای دستیابی به اهداف 90-70-90 استراتژی جهانی حرکت میکنند.