بریتانیاییها به یک دلیل ساده دیگر بچهدار نمیشوند: هزینهها
یک نظرسنجی جدید و صریح نشان میدهد که تقریباً نیمی از بزرگسالان بریتانیایی فرزندآوری را به تعویق انداخته یا تصمیم به بچهدار شدن ندارند و نگرانیهای مالی عامل اصلی این تصمیم است.
در سالهای اخیر، نگرانیهای اقتصادی و زیستمحیطی تأثیر چشمگیری بر تصمیم جوانان بریتانیایی برای فرزندآوری داشته است. طبق نظرسنجی جدید مؤسسه «ایپسوس» از افراد ۱۸ تا ۵۰ ساله، حدود ۴۴ درصد از بزرگسالان بریتانیایی تصمیم گرفتهاند که بچهدار شدن را به تعویق بیندازند یا به کلی از آن صرفنظر کنند. مهمترین دلیل این تصمیم، مشکلات مالی و هزینههای بالای تربیت فرزند از جمله خوراک، پوشاک، آموزش و مراقبت کودک عنوان شده است.
حتی با وجود افزایش ساعات رایگان مهدکودکها توسط دولت، حدود یک سوم از والدین در این نظرسنجی اعلام کردهاند که هزینههای بالای مراقبت از کودک مانع از تمایل آنها به داشتن فرزند بیشتر شده است. از سوی دیگر، برخی از پاسخدهندگان نیز مسائل زیستمحیطی و ترس از آینده تحت تأثیر تغییرات اقلیمی را دلایل تصمیم خود برای نداشتن فرزند عنوان کردهاند. نگرانیهایی مانند تأثیر گرمایش زمین بر آینده کودکان و همچنین نقش منفی جمعیتافزایی بر محیط زیست در میان این علل قرار دارد.
این نظرسنجی در حالی منتشر شده که نرخ زاد و ولد در بریتانیا، به ویژه در انگلستان و ولز به پایینترین سطح تاریخی خود رسیده و پیشبینی میشود از سال ۲۰۳۰ به بعد میزان مرگومیر در این کشور بهطور مداوم از تعداد تولدها پیشی بگیرد. بر اساس دادههای رسمی، از سال ۲۰۱۰ تاکنون، نرخ باروری در بریتانیا ۲۵ درصد کاهش یافته است، کاهشی سریعتر از هر کشور عضو گروه هفت. با این حال، میانگین تعداد فرزندان برای زنان بریتانیایی هنوز اندکی بیشتر از زنان در کشورهایی چون ژاپن، ایتالیا و کاناداست.
مشکلات مالی مهمترین عامل در این روند به شمار میرود. مایکل فارمر، یکی از مدافعان ثبات خانواده، در مجلس اعیان بریتانیا با انتقاد از نظام مالیاتی فعلی، آن را از نامساعدترین سیستمهای مالیاتی در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) برای خانوادهها دانست. به گفته او، این سیستم نهتنها کمکی به افراد تحت تکفل نمیکند بلکه در مواردی مانند والدین مجرد یا پدر و مادر دوم کمدرآمد نیز ناکارآمد است.
از سوی دیگر، ۵۶ درصد از بزرگسالان بریتانیایی معتقدند که والدگری در مقایسه با ۲۰ سال گذشته سختتر شده است. این نظر در میان زنان با ۶۱ درصد رایجتر از مردان با ۵۲ درصد است. حتی در میان افراد بالای ۵۵ سال نیز ۵۹ درصد معتقدند که شرایط فرزندپروری امروز نسبت به گذشته دشوارتر شده است. عامل اصلی این دشواری، افزایش هزینههای زندگی، اجارهبها و قیمت مسکن است که بسیار فراتر از رشد دستمزدها رفتهاند. طبق گزارش Rightmove، میانگین اجارهبهای ماهانه در بریتانیا به رکورد ۱۳۶۵ پوند رسیده است.
در چنین شرایطی، کاهش نرخ زاد و ولد به موضوعی داغ در عرصه سیاست بریتانیا تبدیل شده است. نایجل فاراژ، رهبر حزب اصلاحات، وعده داده است در صورت به قدرت رسیدن سقف کمکهزینه محدود به دو فرزند را حذف خواهد کرد و سیاستهای تشویقی بیشتری برای معکوس کردن روند کاهش تولدها اعمال میکند.
از سوی دیگر، طبق یافتههای ایپسوس، ۴۲ درصد پاسخدهندگان معتقدند که اگر مسکن مقرونبهصرفهتر باشد، افراد بیشتری برای داشتن فرزند ترغیب میشوند. همچنین، بیش از یکسوم پاسخدهندگان بر این باورند که در دسترس بودن مراقبت مقرونبهصرفه برای کودکان پیشدبستانی، میتواند تصمیم والدین برای فرزندآوری را آسانتر کند.
دولت بریتانیا از سپتامبر ۲۰۲۵ میزان مراقبت رایگان از کودکان را از ۱۵ ساعت به ۳۰ ساعت در هفته افزایش خواهد داد. با این حال، کارشناسان هشدار دادهاند که ظرفیت مهدکودکها به اندازه تقاضای پیشبینیشده رشد نکرده و بسیاری از خانوادهها ممکن است با کمبود مکان مناسب مواجه شوند.
در مجموع، یافتههای این نظرسنجی تصویری روشن از موانع اقتصادی و اجتماعی فرزندآوری در بریتانیا ارائه میدهد و زنگ خطری برای سیاستگذاران است که در صورت عدم حمایت کافی از خانوادهها، ممکن است با پیامدهای گستردهتری در جمعیت و ساختار اجتماعی کشور مواجه شوند.