داربستهای غیراستاندارد؛ تهدیدی برای زندگی کارگران
بسیاری از سقوطها در محیطهای کاری به استفاده از داربستهای غیر استاندارد مربوط میشود که بهدلیل نبود فرهنگ ایمنی و کمتوجهی به قوانین رخ میدهد. برخلاف ایران، در کشورهای همسایه مانند ترکیه، داربستها براساس استانداردهای دقیق نصب شده و ایمنی کارگران بهطور جدی تضمین میشود.
به گزارش آتیهآنلاین، سقوط از ارتفاع یکی از مهمترین و پر تکرارترین حوادث کار به شمار میرود که بخش عمدهای از آن به استفاده از داربستهای غیراستاندارد مربوط میشود. درحالیکه در کشورهایی مانند ترکیه تمامی داربستها مطابق با استانداردهای ملی بسته و ایمنی در ساختوساز به یک فرهنگ جدی تبدیل شده است، متأسفانه در ایران عدم رعایت مقررات ایمنی در کار به یک عرف نانوشته بدل شده است.
رعایت نکردن مقررات عرف شده است
سید محمدرضا حسینی الست، کارشناس حوزه ایمنی کار و عضو کارشناسان رسمی دادگستری به خبرگزاری ایلنا گفت: «در مقررات جدید مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان، با موضوع ایمنی در حین اجرای کار، که حدوداً در دیماه سال گذشته منتشر شد، به صراحت الزام شده که داربستها باید مطابق با استاندارد ملی کشور باشند. بنابراین از نظر ضوابط و الزامات قانونی، هیچ نقص یا کمبودی وجود ندارد، اما متأسفانه در عمل رعایت نمیشود. در حالی که تولیدکنندگان داخلی مطابق با همین استانداردها فعالیت میکنند، اما در سطح کشور به ندرت از داربست استاندارد استفاده میشود، بهگونهای که رعایتنکردن مقررات به یک عرف تبدیل شده است.»
او ادامه داد: «نتیجه چنین وضعیتی، افزایش چشمگیر حوادث ناشی از سقوط از ارتفاع است که متأسفانه چون شدت سقوط از داربست بالاست، منجر به مصدومیتهای شدید - گاهی منجر به زندگیِ نباتیِ کارگر - یا فوت کارگران میشود و خانوادههای آنان را برای سالها دچار مشکلات جدی میکند. بنابراین اگر نام این داربستها را قتلگاه کارگران بگذاریم، بامسماتر است.»
تمامی داربستهای ساختمانی کشور همسایه استاندارد است
او در پاسخ به این پرسش که «چه عواملی باعث میشود کارفرمایان از داربستهای استاندارد استفاده نکنند؟» بیان کرد: «تصور نادرست درباره هزینه است. در ارتفاعات بالا، داربستهای استاندارد حتی از نوع سنتی ارزانتر تمام میشوند، زیرا نیازی به نصب «کفراژ» ندارند. اما در ارتفاعهای کم، قطعا داربست استاندارد گرانتر است اما چنین مقایسهای صحیح و منطقی نیست باید آنها را در شرایط یکسان مقایسه کرد. در بسیاری از قراردادها اشارهای به موضوع ایمنی داربستها نمیشود. نه کارفرما و نه پیمانکار تمایلی به هزینهکرد برای داربستهای قانونی و استاندارد ندارند، زیرا این موضوع در عرف ساختوساز کشور جا نیفتاده است. در این شرایط هیچ داربستسازی هم داربست قانونی نمیدهد. این عرف به قدری جا افتاده که حتی ناظر هم در صورت گزارش تخلف، معمولاً با مقاومت کارفرما مواجه میشود و عملاً اقدامی صورت نمیگیرد، در کشوری مانند ترکیه، تمامی داربستها مطابق با استاندارد بسته میشوند و رعایت ایمنی به یک فرهنگ تبدیل شده است.»
داربستها قتلگاه کارگران شدهاند
این کارشناس ایمنی در پاسخ بهاینکه «درصورت ایجاد حادثه چهکسی مسئولیت دارد؟» گفت: «در این موارد، هم کارفرما (به عنوان خریدار داربست غیراستاندارد) و هم داربستبند (به عنوان ارائهدهنده داربست ناایمن) عوامل اصلی بروز حادثه شناخته میشوند و طبق ماده ۲ قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۴۵ همان قانون، مجرم و مقصر حادثه هستند و باید دیه پرداخت کنند و البته در یک کارشناسی دقیق و قانونمدار، بایستی تاثیر ناظر و شهرداری نیز مورد توجه کارشناس قرار گیرد. در بسیاری از کشورها استفاده از داربستهای غیراستاندارد کاملاً منسوخ شده است، زیرا چنین داربستهایی در واقع «قتلگاه کارگران» به شمار میروند. یادمان نرود در ایران، بخش عمده حوادث ناشی از کار با شدت بالا، به سقوط از ارتفاع مربوط است.»