میلیونها اروپایی در خانههای سرد زندگی میکنند
درصد افرادی که در اتحادیه اروپا قادر به گرم نگه داشتن مناسب خانههای خود نیستند، از زمان بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه و اوکراین افزایش یافته است.
مسکن یک حق اجتماعی است، اما دهها میلیون نفر از اروپاییها مجبورند در خانههای سرد زندگی کنند. براساس دادههای «یورواستات»، بیش از ۴۱ میلیون نفر در اتحادیه اروپا قادر به پرداخت هزینههای لازم برای گرم نگه داشتن خانههای خود نیستند؛ رقمی معادل 9.2 درصد از جمعیت اتحادیه. حدود دو سوم از افرادی که در «فقر سوخت» زندگی میکنند، در چهار اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپا سکونت دارند.
درحالیکه زندگی در خانهای سرد ممکن است از نظر عاطفی آسیبزا باشد، میتواند خطرات جدی برای سلامتی فیزیکی هم به همراه داشته باشد. تحقیقات نشان میدهند که محیطهای سرد میتوانند خطر سکتههای مغزی و عفونتهای تنفسی را بیشتر کند و تصادفات مربوط به کاهش مهارتهای حرکتی را افزایش دهد.
براساس گزارش جدیدی از «یورونیوز»، نرخهای فقر سوخت در کشورهای مختلف بهطور گستردهای متفاوت است. درصدها ممکن است در ابتدا چشمگیر به نظر نرسند، اما وقتی به تعداد افرادی که تحت تاثیر قرار گرفتهاند ترجمه شود، جدیت مشکل به وضوح مشخص است.
«یورونیوز» با استفاده از آمار جمعیتی بخش کسب و کار خود، تعداد افراد تحت تاثیر این نوع فقر را محاسبه کرده است. در اتحادیه اروپا، درصد افرادی که قادر به گرم کردن خانههای خود نیستند از ۲.۷ درصد در فنلاند تا ۱۹ درصد در بلغارستان و یونان متغیر است. زمانی که کشورهای نامزد اتحادیه اروپا و کشورهای عضو ایفا (EFTA) هم در نظر گرفته شوند، این درصد از ۰.۷ درصد در سوئیس تا ۳۳.۸ درصد در آلبانی تغییر میکند. این میزان در لیتوانی، اسپانیا، پرتغال، ترکیه، قبرس، مونتهنگرو، فرانسه و رومانی نیز بالای 10 درصد است.
نسبت افرادی که قادر به گرم کردن مناسب خانههای خود نیستند در ایتالیا و آلمان پایینتر از میانگین اتحادیه اروپا است. همچنین از آنجا که آخرین آمار بریتانیا در این زمینه مربوط به 2018 است، وضعیت بریتانیا به طور کامل قابل مقایسه نیست، اما در آن زمان میزان «فقر سوخت» پنج درصد بود.
ترکیه، اسپانیا و فرانسه در صدر قرار دارند
در میان ۳۶ کشور، ترکیه بیشترین تعداد افراد متاثر از فقر سوخت را دارد. با وجود اینکه این نرخ در سالهای اخیر بهبود یافته است، ۱۲.۹ میلیون نفر در سال ۲۰۲۴ در ترکیه قادر به گرم کردن خانههای خود نبودند.
طبق آمار یورواستات تا نیمه اول سال ۲۰۲۵، ترکیه دومین گاز طبیعی ارزان را هم در واحد یورو و هم در شاخص «استانداردهای قدرت خرید» (PPS) دارد. از نظر برق هم ترکیه ارزانترین قیمتها را در واحد یورو و سومین قیمت ارزان را در شاخص «استانداردهای قدرت خرید» دارد. در نتیجه، با وجود هزینههای پایین انرژی، بخش بزرگی از جمعیت ترکیه همچنان از فقر سوخت رنج میبرد.
در همین حال تعداد افرادی که در اسپانیا قادر به گرم کردن خانههای خود نبودند ۸.۵ میلیون نفر است، درحالیکه این رقم در فرانسه به ۸.۱ میلیون نفر، در آلمان به ۵.۳ میلیون نفر و در ایتالیا به ۵.۱ میلیون نفر میرسد.
چه عواملی باعث فقر انرژی میشوند؟
براساس تعریف کمیسیون اروپا فقر سوخت زمانی رخ میدهد که یک خانوار مجبور است مصرف انرژی خود را به حدی کاهش دهد که بر سلامت و رفاه ساکنان تاثیر منفی بگذارد. این مشکل عمدتا ناشی از سه دلیل اصلی است: نسبت بالای هزینههای خانوار که صرف انرژی میشود، درآمد پایین و عملکرد ضعیف انرژی ساختمانها و لوازم خانگی.
درصد افرادی که قادر به گرم کردن خانههای خود نیستند از سال ۲۰۱۱ به تدریج در حال کاهش بوده است و این نرخ پیش از اینکه دوباره افزایش یابد، در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ به کمترین میزان خود رسید. کمیسیون اروپا این روند مثبت را نتیجه عوامل مختلفی میداند. این عوامل ترکیبی است از کاهش قیمتهای خردهفروشی گاز و برق، اجرای اقدامات بهرهوری انرژی در کشورهای اتحادیه اروپا و همچنین افزایش درک فقر انرژی و جمعیتهای متاثر از آن.