گرانی لبنیات، تیغ دولبهای که گلوی تولید و مصرف را میفشارد
صنعت لبنیات کشور به مرز زیاندهی رسیده است. نوسانات ارزی و رشد هزینههای تولید فشار سنگینی بر تولیدکنندگان وارد کرده و کاهش قدرت خرید خانوارها، مصرف لبنیات را به پایینترین سطح رسانده است.
به گزراش آتیه آنلاین به نقل از ایسنا، دوشنبه هفدهم شهریور وضعیت بحرانی صنعت لبنیات و راههای برونرفت از آن در میزگردی با حضور اعضای انجمن صنایع فرآوردههای لبنی مورد بررسی قرار گرفت. در این نشست میراسلام تیموری، رئیس هیئتمدیره انجمن، با اشاره به تأثیر تورم و کاهش قدرت خرید مردم بر کاهش سرانه مصرف لبنیات، این وضعیت را تهدیدی جدی برای امنیت غذایی کشور دانست.
او گفت: «افزایش هزینههای تولید شامل قیمت شیر خام، مواد بستهبندی، دستمزد، انرژی و حملونقل، تولیدکنندگان را در مرز زیاندهی قرار داده و آنها را ناچار به افزایش قیمتها کرده است.» تیموری تأکید کرد که تورم مزمن و شرایط کلان اقتصادی، ریشه اصلی مشکلات است و دولتها با سرکوب قیمتی، تنها بحران را تشدید میکنند.
در ادامه این میزگرد رضا باکری، دبیر انجمن صنایع فرآوردههای لبنی، مقصر اصلی تورم را دولت دانست و گفت: «تورم یعنی دست در جیب مردم کردن.» به باور او وقتی تولید ناخالص داخلی رشد نمیکند، دولت برای جبران کسری بودجه به چاپ پول روی میآورد. این کار هزینههای تولید را افزایش میدهد.
باکری با انتقاد از سیاست چند نرخی بودن ارز، آن را عامل فساد و رانت دانست و پیشنهاد داد که یارانه پرداختی دولت برای نهادههای دامی به صورت هدفمند و مستقیم به مصرفکننده نهایی و از طریق کارت کالا اختصاص یابد. این اقدام میتواند قیمت لبنیات برای اقشار نیازمند را به شکل قابلتوجهی کاهش دهد.
محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع فرآوردههای لبنی نیز معتقد است که دولت باید تمرکز خود را از کنترل نمایشی قیمتها برداشته و منابع یارانهای را به سمت رفع فقر غذایی سوق دهد. او تأکید کرد که تأمین حداقل کالری مورد نیاز روزانه برای سلامت جامعه ضروری است.
فربد در خصوص افزایش قیمتهای اخیر گفت: «این تغییرات در دو مرحله انجام شده تا شوک قیمتی به بازار وارد نشود. رقابت شدید در این صنعت، مانع از افزایش روزانه قیمتها میشود.
او تأکید کرد: «تصور عمومی این است که صادرات لبنیات سود بالایی دارد، اما واقعیت چنین نیست. برای نمونه، در صادرات کره بارها محاسبه شده که این کار زیانده است. بنابراین حرکت به سمت صادرات بیشتر ناشی از اجبار و شرایط مازاد تولید است تا انگیزه کسب سود.»
تجربههای بحرانی در قیمتگذاری شیر
به گفته تیموری، در طول بیست سال گذشته، هر زمان که قیمتگذاری شیر خام بر اساس عرضه و تقاضا بوده، اختلاف قیمت آن با نرخ مصوب حداکثر ۵ درصد بوده است. اما در مقاطعی مانند سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ و ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ که دولت فشار برای کنترل قیمت را افزایش داده، این فاصله به بیش از ۳۰ درصد رسیده و بحران ایجاد شده است.
تیموری در پایان با اشاره به جلسات اخیر درباره طرح «سبد کالای حمایتی» افزود: «پیشنهاد ما این است که یارانهای که امروز در قالب ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی به نهادههای دامی اختصاص داده میشود و عملاً در زنجیره ۱۰ میلیون تن شیر خام محو میشود، به حدود دو میلیون و ۲۵۰ هزار تن شیر محدود شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد، قیمت شیر تقریباً نصف خواهد شد و در نتیجه بهای تمامشده محصولات لبنی نیز بهطور قابلتوجهی کاهش مییابد. این سهم حمایتی میتواند از طریق کارت کالا به دست مصرفکنندگان برسد و بهطور مستقیم سفره مردم را تقویت کند.»