رنج سالمندان تنها از افسردگی؛ سونامی در راه است
جمعیت سالمندی ایران با سرعتی بیسابقه در حال افزایش است و کارشناسان هشدار میدهند اگر برای ارتقای سلامت، بیمه و ایمنی شهری برنامهریزی نشود، کشور تا سال ۱۴۳۵ با بحران گسترده سالمندی روبهرو میشود.
به گزارش آتیهآنلاین، سرعت رشد جمعیت سالمندان در ایران به گفته کارشناسان «سونامیوار» توصیف میشود؛ پدیدهای که در حالی رخ داده است که زیرساختهای مراقبت، درمان و حمایت اجتماعی هنوز با نیازهای این گروه سنی هماهنگ نیست. کارشناسان حوزه سالمندی و بیمه سلامت هشدار میدهند در صورت نبود برنامهریزی جامع، ایران در کمتر از دو دهه آینده با چالشهای گسترده اجتماعی، بهداشتی و اقتصادی روبهرو خواهد شد. روزنامه ایران در گزارشی به همین موضوع پرداخته است.
رشد سونامیوار جمعیت سالمندی
دکتر علیرضا نمازی، مدیرگروه طب سالمندی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با اشاره به رشد سریع جمعیت سالمندان در کشور میگوید: «سالمندی در ایران با شیبی بسیار تند در حال افزایش است، در حالی که در کشورهای توسعهیافته این روند طی چند دهه و با فرصت برنامهریزی طولانیمدت اتفاق افتاده است.»
او با بیان اینکه براساس معیار سازمان جهانی بهداشت، افراد بالای ۶۰ سال سالمند محسوب میشوند، افزود: «اگر بیش از ۱۲ درصد جمعیت کشوری بالای ۶۰ سال باشند، آن کشور سالمند محسوب میشود و ایران هماکنون با همین نسبت وارد مرحله سالمندی شده است.»
به گفته دکتر نمازی، افزایش طول عمر، پیشرفتهای پزشکی و کاهش نرخ باروری، دو عامل اصلی پیرشدن جمعیت در ایران هستند. «اگر نرخ باروری برای مدت طولانی زیر ۱.۴ بماند، تعادل جمعیتی بههم میخورد و تعداد سالمندان از جمعیت مولد پیشی میگیرد.»
پنجره جمعیتی تا ۱۴۳۵ بسته میشود
به گفته دکتر نمازی، ایران اکنون در آستانه بستهشدن پنجره جمعیتی قرار دارد: «پنجره جمعیتی از سال ۱۴۱۰ شروع به بسته شدن میکند و تا سالهای ۱۴۳۰ تا ۱۴۳۵ کاملاً بسته خواهد شد. اگر امروز برای افزایش موالید برنامهریزی نکنیم، دیگر فرصت جبران از دست خواهد رفت.»
او هشدار داد که نرخ رشد جمعیت اکنون زیر یک است و باید به ۱.۹ برسد تا روند سالمندی کنترل شود.
سه بیماری مزمن در هر سالمند بالای ۷۰ سال
دکتر نمازی با تأکید بر ضرورت توجه به سلامت جسمی و تغذیه سالمندان گفت: «هر سالمند بالای ۷۰ سال بهطور متوسط سه بیماری مزمن دارد؛ از پوکی استخوان گرفته تا فشار خون و بیماریهای کلیوی. سوءتغذیه در میان سالمندان تنها نیز یک معضل جدی است، چرا که این افراد معمولاً میل به غذا خوردن ندارند و در بلندمدت دچار ضعف جسمی میشوند.»
هر سالمند بالای ۷۰ سال سالی سه بار سقوط میکند
به گفته مدیرگروه طب سالمندی دانشگاه علوم پزشکی تهران: «بیش از ۷۰ درصد سالمندان تنها یا ساکن خانه سالمندان از افسردگی رنج میبرند. حتی سالمندانی که در خانواده زندگی میکنند، تا ۲۵ درصد دچار افسردگی هستند.»
او درباره خطر زمینخوردگی گفت: «سالمندان بالای ۶۰ سال حداقل یکبار در سال سقوط را تجربه میکنند و در افراد بالای ۷۰ سال این آمار به سه بار در سال میرسد.»
نمازی همچنین کمبود نیروی متخصص را از چالشهای اصلی این حوزه دانست: «در کشور تنها حدود ۴۵ متخصص طب سالمندی داریم، در حالی که جمعیت سالمندان روزبهروز در حال افزایش است.»
ایمنسازی شهر برای سالمندان
دکتر مریم حسینی، معاون بیمه و خدمات سلامت بیمه استان تهران، با اشاره به وجود دو میلیون سالمند در تهران گفت: «براساس سند ملی سالمندی که در سال ۱۳۹۹ تدوین شد، همه دستگاهها موظف به همکاری با سازمان بهزیستی در اجرای سیاستهای مرتبط با سالمندان هستند.»
او افزود: «طرح «شهر دوستدار سالمند» با همکاری شهرداری تهران میتواند گامی مهم در ایمنسازی فضاهای شهری باشد. مناسبسازی مبلمان شهری، روشنایی خیابانها، حملونقل ویژه و پیشگیری از سقوط سالمندان از اولویتهای این طرح است.»
شناسایی سالمندان فاقد بیمه با میزهای جهادی
دکتر حسینی درباره اقدامات بیمه سلامت توضیح داد: «پوشش بیمهای برای سالمندان در مراکز دولتی حدود ۹۰ درصد در بخش بستری و ۷۰ درصد در بخش سرپایی است. دهکهای ۱ تا ۵ جامعه بهطور کامل رایگان بیمه هستند.»
او افزود: «با اجرای میزهای جهادی در سطح شهر، سالمندانی که فاقد بیمه هستند شناسایی و تحت پوشش قرار میگیرند. در صورت ابتلا به بیماری صعبالعلاج، این افراد بهصورت ویژه در صندوق بیماران خاص ثبت میشوند.»
هر محله تهران، چهار هزار سالمند
معاون بیمه سلامت تهران با اشاره به طرحهای محلهمحور گفت: «تهران به ۳۵۳ محله تقسیم شده که در هر محله حدود چهار هزار سالمند زندگی میکنند؛ ۱۰ درصد آنها یعنی حدود ۴۰۰ نفر تنها هستند. آموزش سبک زندگی سالم و فعالیت بدنی متناسب با سن از محورهای اصلی برنامههای محلهمحور سالمندان است.»
پیشنهاد رایگانشدن درمان سالمندان
دکتر حسینی از پیشنهاد بیمه سلامت به شورای عالی بیمه خبر داد و گفت: «پیشنهادهایی از جمله رایگان شدن هزینههای درمان سرپایی و بستری سالمندان، تحت پوشش قرار گرفتن مراقبتهای پرستاری در منزل و افزایش مدت اعتبار بیمه درمان ارائه شده است تا تکریم سالمندان بهطور واقعی محقق شود.»