روسیه با بحران کمبود نیروی کار مواجه است

روسیه با کمبود فزاینده نیروی کار مواجه است، چرا که جنگ در اوکراین به همراه چالش‌های دیرینه جمعیتی، فشار زیادی بر بازار کار این کشور وارد کرده است. به گفته «آنتون کتیاکوف» وزیر کار، روسیه باید تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۱ میلیون نفر را وارد بازار کار کند تا بتواند کاهش ناشی از بازنشستگی‌ها را جبران کند و پاسخگوی نیاز به مشاغل جدید باشد. «کتیاکوف» در نشست اخیر با «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه، اعلام کرد که انتظار می‌رود در این بازه زمانی، ۱۰.۱ میلیون نفر به سن بازنشستگی برسند، در حالی که تنها ۸۰۰ هزار شغل جدید ایجاد خواهد شد.این مشکل از زمان آغاز جنگ در اوکراین شدت گرفته است. حدود ۷۰۰ هزار مرد، که بسیاری از آنان سربازان قراردادی هستند، در حال حاضر در خطوط مقدم حضور دارند. علاوه بر این، وعده دستمزدهای بالا در بخش دفاعی، کارگران را از صنایع غیرنظامی به سمت صنایع نظامی جذب کرده و شکاف نیروی کار را عمیق‌تر کرده است. در بازه جنگ نرخ رسمی بیکاری در روسیه به پایین‌ترین سطح تاریخی خود یعنی ۲.۲ درصد رسیده است، عددی که در عین حال دلالت بر نیروی کار هم دارد.کاهش جمعیت در سن کار پدیده‌ای جدید نیست. بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۱، جمعیت فعال روسیه ۵.۸ میلیون نفر کاهش یافت. در اوایل سال ۲۰۲۴، روسیه نزدیک به ۱.۹ میلیون نیروی کار کم داشت. به همین دلیل حدود ۴۷ هزار کارگر از کشورهایی مانند چین، هند، ترکیه و صربستان در سال ۲۰۲۴ وارد بخش صنعتی روسیه شدند، هرچند دولت جذب نیروی کار خارجی را آغاز کرده است اما این تنها بخش کوچکی از مشکل بزرگ‌تر جمعیتی را پوشش می‌دهد.یکی از نگرانی‌های کلیدی، کاهش نرخ تولد در روسیه است. فارغ آمار تلفات نظامی در سال ۲۰۲۴، تعداد مرگ‌ومیر ۱.۸۲ میلیون نفر بود که از تولدها به میزان ۱.۲۲ میلیون نفر پیشی گرفت. در برخی مناطق، تعداد مرگ‌ها سه برابر تولدهاست، البته با وجود سیاست‌های تشویقی دولت برای افزایش تولد، از جمله مشوق‌های مالی برای مادران جوان و قوانین بازدارنده در برابر سبک زندگی بدون فرزند، نرخ تولد همچنان در حال کاهش است.دیگر روندهای جمعیتی نیز به این بحران دامن می‌زنند. امید به زندگی برای مردان ۶۸ سال است و انتظار می‌رود تلفات جنگی این رقم را بدتر کند. مقام‌های آمریکایی تخمین می‌زنند از ژانویه ۲۰۲۴ تاکنون، ۱۰۰ هزار سرباز روسی کشته شده‌اند. پیش‌بینی‌ها حاکی است جمعیت کشور ممکن است از ۱۴۴ میلیون نفر فعلی به حدود ۱۳۰ تا ۱۳۹ میلیون نفر تا سال ۲۰۴۶ کاهش یابد.در پاسخ به این وضعیت، کارشناسان پیشنهاد داده‌اند که سن بازنشستگی به ۸۰ سال افزایش یابد، پیشنهادی که شدت بحران جمعیتی را نشان می‌دهد. در همین حال، دولت شروع به محدود کردن دسترسی به داده‌های جمعیتی کرده است. آژانس آمار ملی روسیه (Rosstat) انتشار عمومی اطلاعات مربوط به مرگ‌ومیر، تولد، مهاجرت، ازدواج و طلاق را متوقف کرده است. این آمار که پیش‌تر ماهانه به‌روزرسانی می‌شد، اکنون تنها با مجوز ویژه منتشر می‌شود.با وجود چالش‌های بزرگ در زمینه جمعیت و نیروی کار، مقامات روسیه تلاش‌هایی را برای مقابله با این بحران آغاز کرده‌اند. برنامه‌هایی مانند جذب نیروی کار خارجی، افزایش حمایت‌های مالی از خانواده‌ها و ترویج ارزش‌های سنتی خانوادگی، نشانه‌هایی از عزم جدی دولت برای مقابله با روندهای منفی جمعیتی است. همچنین پایین بودن نرخ بیکاری می‌تواند فرصتی برای اصلاح ساختار اقتصادی و به‌کارگیری بهتر ظرفیت‌های موجود باشد.