کارگران در محاصره ابرتورم؛ فعالان کارگری هشدار دادند
تورم آبانماه ۱۴۰۴ تصویری نگرانکننده از آینده معیشت خانوارهای کارگری ترسیم میکند؛ تورمی که نهتنها رکوردهای چند سال اخیر را جابهجا کرده بلکه نشان میدهد شوکهای اقتصادی جدید در راه است.
به گزارش آتیهآنلاین، براساس گزارش مرکز آمار، شاخص قیمت مصرفکننده در آبان به عدد ۴۱۷.۵ رسیده که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۴۹.۴ درصد رشد داشته و این رشد نسبت به مهرماه نیز افزایشی قابلتوجه داشته است. اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد، جهش قیمتها در گروه خوراکیهاست؛ جایی که تورم واقعی در سبد مصرفی خانوارهای کارگری به گفته فعالان این حوزه، نه ۴۹ درصد بلکه بالای ۷۰ تا ۱۰۰ درصد است.
ترکیب نان و غلات، لبنیات، میوه و سبزیجات در این سبد نشان میدهد فشار اصلی بر نیازهای پایهای معطوف شده؛ نیازهایی که هیچ خانواری امکان حذف آن را ندارد و همین امر شرایط کارگران را بحرانیتر کرده است. تورم ماهانه خوراکیها در آبان نیز به ۴.۷ درصد رسیده که نسبت به متوسط تورم ماهانه کشور (۳.۴ درصد) فاصله قابلتوجهی دارد و بیانگر سرعت بیشتر گرانی در مواد غذایی است.
در کنار این وضعیت متورم، دو سیاست اقتصادی دولت نگرانیها را تشدید کرده است: نخست، اجرای «نرخ سوم بنزین» از نیمه آذر با قیمت ۵ هزار تومان و دوم، تلاش برای حذف باقیمانده ارز ترجیحی ۲۸,۵۰۰ تومانی. هرچند برخی مقامات میگویند افزایش نرخ سوم بنزین تأثیری بر کرایهها ندارد، اما تجربه گذشته نشان داده هر تغییر در قیمت بنزین به سرعت به سایر بازارها سرایت میکند و موجی از افزایش قیمتها را ایجاد میکند؛ موجی که تابآوری معیشتی کارگران را از همین حالا نیز کمتر میکند.
درخصوص ارز ترجیحی نیز نشانههای جدی وجود دارد که دولت در پی کنار گذاشتن آن است. اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر «کارآمد نبودن ارز ۲۸,۵۰۰» و ادعای یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تصویب حذف آن در جلسه سران قوا، نگرانیها را تشدید کرده است؛ هرچند بانک مرکزی این خبر را تکذیب کرده، اما تناقض اظهارات نشان میدهد فشار برای آزادسازی کامل ارز ادامه دارد. حذف ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی مانند برنج میتواند قیمتها را به شکل جهشی بالا ببرد، امری که فعالان کارگری پیشبینی آن را قطعی میدانند.
به گزارش ایلنا، مجموعه این سیاستها از نظر کنشگران کارگری نه تنها کمکی به کنترل تورم نمیکند بلکه به گفته آنان «زمین سوختهای» را ایجاد میکند که در آن زندگی کارگران عملاً امکان ادامه ندارد. عبدالله وطنخواه، فعال صنفی، تصریح میکند تجربه سالهای گذشته نشان داده وعدههای دولت درباره ثابت ماندن قیمتها پس از حذف حمایتها هیچگاه محقق نشده است: «وقتی بنزین گران شود، سفره کوچک کارگران پارهتر میشود. سیاستهای نئولیبرالی و سرکوب مزدی هم ادامه پیدا میکند و ما تا پایان سال شاهد ابرتورم صد درصدی خواهیم بود.»
علیرضا خرمی، دیگر فعال کارگری نیز هشدار میدهد که حذف باقیمانده ارز ترجیحی بسیاری از اقلام را از سفره مردم حذف خواهد کرد. او مثال میزند که با حذف این ارز، قیمت برنج میتواند از ۴۰۰ هزار تومان هم عبور کند. خرمی میگوید: «کارگران در هیچیک از این معادلات دیده نشدهاند. حتی توان پرداخت هزینههای ابتدایی مثل اینترنت را هم ندارند؛ بعد از آن از فرزندآوری و جوانی جمعیت صحبت میشود!»
فرامرز توفیقی، فعال کارگری دیگری است که وضعیت بودجهای دولت را مبنای اصلی گرانیها میداند: «گروههایی که هیچ نقشی در تولید ناخالص ملی ندارند سالهاست از بودجه ارتزاق میکنند. دولت درآمد ندارد و به همین دلیل دست به گرانسازی میبرد.» او میگوید تورم واقعی بسیار بالاتر از تورم رسمی است و با ادامه سیاستهای تعدیلی، قیمتها حتی در بازههای هفتگی نیز افزایش خواهد یافت.
توفیقی هشدار میدهد که در چنین شرایطی، خانوادههای کارگری در معرض فروپاشی قرار میگیرند: «امروز تورم واقعی خوراکیها بالای ۷۰ درصد است. با شوک جدید، حتی کسانی که ۳۰ میلیون حقوق میگیرند هم نمیتوانند زندگیشان را بچرخانند.»
مجموع این دادهها و اظهارات، چشماندازی تیره از ماههای آینده ارائه میدهد؛ چشماندازی که در آن طبقه کارگر بیش از هر زمان دیگری در معرض فشار تورمی، کاهش قدرت خرید و حذف از چرخه تصمیمگیریهای کلان اقتصادی قرار گرفته است.