صعود کمسابقه صادرات رباتهای صنعتی چین همزمان با موج انتقال کارخانهها به جنوب شرق آسیا
با انتقال بخش بزرگی از تولیدات جهانی به جنوب شرق آسیا، صادرات رباتهای صنعتی چین رکورد تازهای ثبت کرد. افزایش صادرت چین این کشور را در مسیر تصاحب سهم بیشتری از بازار جهانی رباتیک صنعتی قرار داده است.
همزمان با تغییرات گسترده در زنجیرههای تأمین جهانی و افتتاح کارخانههای جدید در جنوب شرق آسیا و سایر نقاط، رباتهای ساخت چین همراه با خطوط تولید و واحدهای لجستیک به بازارهای نو منتقل میشوند. طبق آمار اداره کل گمرک چین، ارزش صادرات رباتهای صنعتی از زمان همهگیری کووید-۱۹ هر سال افزایش یافته و از سال ۲۰۲۰ تقریبا سه برابر شده است. این رقم در سال ۲۰۲۴ به ۱.۱۳ میلیارد دلار و در نیمه نخست ۲۰۲۵، صادرات به ۷۴۶ میلیون دلار رسید که رشد سالانهای نزدیک به ۶۰ درصد را نشان میدهد. سه مقصد اصلی این صادرات ویتنام، مکزیک و تایلند بودهاند.
دکتر «دان وانگ»، مدیر دفتر چین در گروه مشاوره اوراسیا میگوید: «افزایش سریع صادرات به این کشورها نشاندهنده جابهجایی مداوم ظرفیت تولید از سرزمین اصلی چین است». او افزود که بیشتر این محصولات شامل مدلهای پایه برای صنایع خودروسازی و الکترونیک است.
این در حالی است که تحولات اینچنینی در بستر تنشهای تجاری، افزایش هزینههای تولید و تلاش شرکتها برای مقاومسازی زنجیره تأمین روی داده است. کارشناسان معتقدند که این جابهجایی فرصتی طلایی برای سازندگان ربات صنعتی در چین فراهم کرده تا در بازاری که سنتاً تحت سلطه برندهای ژاپنی و اروپایی است، جای پای خود را محکمتر کنند. «سو لیان جی»، تحلیلگر ارشد شرکت تحقیقاتی «اومدیا» در سنگاپور میگوید: «اگر یک شرکت چینی در خارج توسعه پیدا کند، معمولاً تأمینکننده بومی رباتهای خود را نیز با خود میبرد». او برآورد میکند که قیمت رباتهای صنعتی چینی حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد کمتر از نمونههای خارجی است.
نمونه بارز این روند شرکت «سیاسون ربات و اتوماسیون» است که دفتر آسیای خود را در سال ۲۰۲۱ در تایلند افتتاح کرد. نخستین مشتری آنها یک خودروساز چینی بود که پیشتر نیز از رباتهای «سیاسون» در خطوط تولید داخلی خود استفاده میکرد. بعدها شرکتهای خارجی فعال در چین نیز برای کارخانههای تازه خود در مالزی، سنگاپور و آلمان سفارشهای مشابهی ثبت کردند. محصولات سیاسون شامل وسایل هدایت خودکار برای جابهجایی کالا در کارخانهها و بنادر و بازوهای رباتیکی ششمحوره برای کارهایی مانند جوشکاری خودرو است. صادرات این شرکت از ۲۰۲۰ تقریبا سه برابر شده و در سال ۲۰۲۴ به ۵۰۷ میلیون یوان رسید.
شرکت «جاکا رباتیکس» در شانگهای نیز با افزایش سرمایهگذاری صنایع در جنوب شرق آسیا، بازار تازهای یافته است. مشتریان این شرکت، از تویوتای ژاپن گرفته تا فلکسترونیکس آمریکا و لاکشیر چین کارخانههایی در منطقه دارند. «جاکا» با افتتاح دفتر مالزی در ۲۰۲۳، رباتهای همکار خود را در خطوط تولید قطعات خودرو، الکترونیک، صنایع غذایی و دیگر حوزهها به کار گرفته است.
طبق آمار وزارت بازرگانی چین، سرمایهگذاری مستقیم شرکتهای چینی در جنوب شرق آسیا در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل ۳۴.۷ درصد افزایش یافت که بخش عمده آن به صنعت تولید اختصاص داشت. این رشد، همراه با جهش تولید داخلی مشتمل بر ۳۶۹ هزار و ۳۱۶ واحد ربات صنعتی تنها در نیمه نخست ۲۰۲۵، نشان میدهد چین به بازیگری پررنگتر از همیشه در صنعت رباتیک جهانی تبدیل شده است.