سفید شدن مو و پیر شدن؛ دو روی یک فرآیند دفاعی
سفید شدن موها ممکن است نشانگر مکانیسم دفاعی بدن در برابر سرطان باشد، نه فقط نشانه پیری.
به گزارش آتیه آنلاین، پژوهشهای اخیر نشان میدهند که موهای سفید تنها نشانه افزایش سن نیستند، بلکه ممکن است بازتاب سازوکارهای دفاعی بدن در برابر سرطان باشند.
به گزارش یورونیوز، مطالعهای روی موشها نشان داد که سلولهای بنیادی ملانوسیتی، که در عمق فولیکولهای مو قرار دارند و مسئول تولید رنگدانه هستند، نقش کلیدی در این فرآیند دارند. این سلولها در شرایط طبیعی چرخهای از فعالیت، استراحت و نوسازی را طی میکنند و باعث حفظ رنگ طبیعی مو میشوند.
با افزایش سن یا آسیب دیانای ناشی از پرتوهای فرابنفش، مواد شیمیایی یا فرآیندهای متابولیک، سلولهای بنیادی ملانوسیتی ممکن است وارد فرآیندی به نام «سنودیفرنشیایشن» شوند. در این فرآیند، سلولها بهطور برگشتناپذیر به سلولهای رنگدانهای بالغ تبدیل شده و میمیرند، در نتیجه موها به تدریج سفید میشوند. مسیر «p53-p21» این فرآیند را هدایت میکند و با حذف سلولهای آسیبدیده، از تجمع جهشهای ژنتیکی و خطر شکلگیری ملانوم، نوعی سرطان پوست، جلوگیری میکند. به این ترتیب، هر تار موی سفید میتواند نمادی از «فداکاری سلولی» باشد.
با این حال، همه آسیبها مسیر محافظتی را فعال نمیکنند. آزمایشها نشان داد که در مواجهه با عوامل سرطانزای قوی یا پرتو فرابنفش، سلولهای بنیادی ملانوسیتی ممکن است همچنان تقسیم شوند و دیانای آسیبدیده را حفظ کنند، وضعیتی که محیطی مناسب برای شکلگیری سرطان ایجاد میکند. این «سرنوشتهای متضاد» نشان میدهد که موهای سفید و ملانوم دو روی یک فرآیند واحد هستند که تعادل بین نوسازی بافتها و پیشگیری از سرطان را برقرار میکند.
پیری به خودیِ خود محافظتکننده در برابر سرطان نیست، بلکه پیامدی از حذف سلولهای پرخطر است. زمانی که این مکانیسم مختل شود، احتمال ابتلا به سرطان افزایش مییابد. اگرچه یافتهها عمدتاً از مطالعات روی موشها بهدست آمدهاند و برای تأیید آنها در انسان نیاز به پژوهشهای بیشتر است، این کشف مسیرهای تازهای برای تحقیقات در حوزه سالمندی و پیشگیری از سرطان باز میکند. درک سیگنالهایی که سلولهای بنیادی را به مسیر تمایز یا تکثیر پرخطر سوق میدهند، میتواند به توسعه درمانهای تقویتکننده دفاع طبیعی بدن منجر شود.