سالمندی در محاصره گرانی؛ پرستار خانگی تا ۴۵ میلیون تومان در ماه
افزایش شتابان جمعیت سالمندان در ایران دیگر یک هشدار جمعیتی نیست؛ واقعیتی قطعی و بحرانی ساختاری است که اکنون بیش از ۱۲ تا ۱۴ درصد جمعیت کشور را درگیر کرده است.
به گزارش آتیهآنلاین، براساس برآوردها، اگر روند فعلی ادامه یابد، تا سال ۱۴۳۰ سهم سالمندان به ۳۱ درصد خواهد رسید و ایران را در ردیف جوامع پیر منطقه قرار خواهد داد.
شکاف بزرگ در نظام حمایت اجتماعی
با وجود آنکه جمعیت سالمندان کشور بین ۹ تا ۱۰ میلیون نفر تخمین زده میشود، تنها ۱۰۷ هزار نفر تحت پوشش مستمری بهزیستی قرار دارند؛ رقمی که نشاندهنده گسل عمیق حمایتی در ساختار رفاه اجتماعی ایران است. این ناکارآمدی سبب شده بخش بزرگی از هزینهها مستقیماً بر دوش خانوادهها قرار گیرد و نابرابری در دسترسی به خدمات مراقبتی تشدید شود.
سلامتی فرساینده؛ بیش از نیمی از سالمندان بیمارند
چالش سالمندی تنها اقتصادی نیست. آمارها نشان میدهد ۶۰ درصد سالمندان با بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، مشکلات قلبی و اختلالات حرکتی دستوپنجه نرم میکنند. نیاز به خدماتی همچون کاردرمانی، رواندرمانی و مراقبتهای طولانیمدت، بار مراقبتی خانوادهها را چند برابر کرده است.
به گزارش اقتصاد۲۴، از سوی دیگر، حضور ۶.۵ میلیون زن سرپرست خانوار با میانگین سنی بالای ۵۲ سال، نگرانیهای تازهای ایجاد کرده است. این گروه که خود نیازمند حمایت هستند، اغلب مراقبت از والدین سالمند را نیز بر عهده دارند؛ وضعیتی که فشار اقتصادی و روانی آنان را دوچندان میکند.
گسل شناختی در نهادهای حمایتی
رئیس سازمان بهزیستی این وضعیت را نتیجه یک گسل شناختی در دستگاههای رفاهی کشور میداند؛ به این معنا که نهادهایی مانند تأمین اجتماعی و کمیته امداد هنوز سالمندی را بهعنوان یک بحران ملی تعریف نکردهاند. این فقدان درک مشترک و کمبود برنامهریزی بلندمدت، آیندهای سختتر را برای ساختار جمعیتی کشور رقم خواهد زد.
بحران هزینههای مراقبتی؛ از ۱۵ تا ۷۵ میلیون تومان
هزینه نگهداری سالمندان در سال ۱۴۰۴ به سطحی رسیده که حتی خانوادههای طبقه متوسط نیز توان تأمین آن را ندارند. بر اساس تعرفهها:
-
خانههای سالمندی خصوصی: ۱۰ تا ۷۵ میلیون تومان در ماه
-
پرستار خانگی: ۱۵ تا ۳۵ میلیون تومان (و در برخی موارد تا ۴۵ میلیون تومان)
علاوه بر این، هزینههای جانبی مانند ایابوذهاب، تغذیه و اقامت پرستار نیز بهطور کامل بر عهده خانوادههاست و این موضوع صورتحساب نهایی را به شکل چشمگیری افزایش میدهد.
یکی از فعالان حوزه پرستاری سالمندان میگوید: «پرستاری از سالمندان به شغلی پرتقاضا تبدیل شده، اما هزینههای بالا باعث شده تنها خانوادههای متوسط رو به بالا قادر به استفاده از این خدمات باشند.»
او تأکید میکند که بسیاری از خانوادهها برای کاهش هزینهها، پرستار نیمهوقت درخواست میکنند، اما همچنان بار مالی این خدمات بسیار سنگین است.
تورم و فشار مضاعف بر خانوادهها
تورم بالا در بخشهای دارو، درمان، خوراک و خدمات، هزینه نگهداری سالمندان را به شدت افزایش داده است. اکنون بسیاری از خانوادهها بین نیازهای اساسی خود و هزینههای مراقبتی سالمندان درماندهاند و نبود سیاستهای حمایتی مؤثر، این فشار را تشدید کرده است.
نیاز به مداخله فوری و برنامهریزی ملی
با توجه به روند فعلی، کارشناسان معتقدند که بدون تدوین یک برنامه ملی سالمندی سالم و اصلاح ساختارهای حمایتی، کشور در سالهای آینده با موجی از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی روبهرو خواهد شد. ایجاد بیمههای مراقبتی، توسعه خدمات عمومی سالمندی، یارانههای نگهداری و ارتقای آگاهی عمومی از جمله اقداماتی است که باید فوراً در دستور کار دولتها قرار گیرد.