تحصیل رایگان فقط روی کاغذ؛ کودکان فقیر از مدرسه جا میمانند
برخی از کارشناسان معتقدند فقر و نبود نظارت مؤثر، جزو اصلیترین عوامل افزایش بازماندگی از تحصیل در ایران هستند.
به گزارش آتیه آنلاین، سیدحسن موسوی چلک، معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور، با اشاره به بازماندگی از تحصیل در کشور، دلایل این بحران را عمدتاً اقتصادی دانست و از ضعف در اجرای قوانین موجود برای حمایت از کودکان محروم خبر داد.
او در گفتوگویی به خبرآنلاین گفت: بخشی از علت افزایش بازماندگی از تحصیل در کشور، به فقر خانوادهها بازمیگردد. به همین دلیل در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب ۱۳۹۹، ثبتاحوال و آموزشوپرورش موظف شدهاند که سه ماه پیش از آغاز سال تحصیلی، مشخصات دانشآموزان بازمانده از تحصیل را به بهزیستی اعلام کنند تا پیگیریهای لازم انجام شود.
وی افزود: البته فقط فقر دخیل نیست؛ گاهی خانوادهها برای گذران زندگی به درآمد کودک نیاز دارند، یا خود کودک به دلیل بیانگیزگی تمایلی به تحصیل ندارد. در هر حال، عمدهترین عامل بازماندگی از تحصیل مسائل اقتصادی است. باز شدن درهای مدارس به روی همه دانشآموزان به معنای تضمین آینده کشور است. ما دوست داریم زنگ مدرسه همیشه به صدا دربیاید، چون این صدا بچهها را از آسیبهای اجتماعی دور نگه میدارد.
وی گفت: مدرسه سالمترین محیط اجتماعی برای کودک است و وقتی بچهای از آن محروم شود، یکی از مهمترین فرصتهای زندگیاش را از دست میدهد. در برخی کشورها برای رفع مشکل بازماندگی، آموزش را به محل زندگی کودکان میبرند. مثلاً در سفری مطالعاتی به هند مشاهده کردم که آموزش در همان محلهای سکونت ارائه میشود. آنها میدانند که آموزش و سواد، ابزار توانمندسازی کودک و جامعه است.
موسوی چلک گفت: بازماندگی از تحصیل پیامدهای زیادی دارد. این کودکان یا خانهنشین میشوند یا مجبور به کار کردن هستند. در حالیکه آموزش یک حق اساسی است و طبق اصل ۳۰ قانون اساسی، باید رایگان باشد. اما در واقعیت، آموزش هزینهبر است. مدارس غیرانتفاعی در عمل انتفاعیاند و حتی مدارس دولتی هم از خانوادهها مبالغی تحت عناوین مختلف دریافت میکنند. وقتی هزینه آموزش بالا برود، ترک تحصیل افزایش مییابد.
وی گفت: در بهزیستی پس از شناسایی دانشآموزان بازمانده از تحصیل، ثبتنام آنها در مدارس را انجام میدهیم و با کمک خیرین، لوازمالتحریر، لباس و دیگر اقلام مورد نیاز را در اختیار آنها میگذاریم. برای کودکان ساکن مراکز بهزیستی نیز سرویس ایاب و ذهاب فراهم میشود. یکی از اولویتهای بهزیستی جلوگیری از بازماندگی از تحصیل است، و در صورت بروز، بازگرداندن این کودکان به مدرسه در اولویت ما قرار دارد.
معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور بیان کرد: قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، بازماندگی از تحصیل را «وضعیت مخاطرهآمیز» قلمداد کرده است. آموزشوپرورش موظف است این دانشآموزان را به صورت رایگان ثبتنام کند. اگرچه قانونگذار نسبت به اهمیت آموزش آگاه است و وظایف نهادها را مشخص کرده، اما مشکل در اجراست. مثل بسیاری از قوانین دیگر، اجرای دقیق آنها نیازمند نظارت و مطالبهگری جدیتر از سوی نهادهای مسئول است.