زخمهای شغلی، دردهایی که فقط بر بدن نمیمانند
آسیبهای شغلی نهتنها بر سلامت فرد تأثیر منفی میگذارند، بلکه هزینههای اقتصادی، اجتماعی و درمانی سنگینی را نیز بر جامعه تحمیل میکنند. به همین دلیل، شناسایی علل، الگوهای بروز حوادث و راهکارهای پیشگیری از آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است.
بهگزارش آتیهآنلاین،آسیبهای شغلی کارگران، یکی از مسائل مهم در حوزه کار و فعالیت است. شرایط کاری نامناسب، ابزار و تجهیزات نادرست، استرس شغلی و بیاحتیاطی هنگام انجام کار از جمله عواملی هستند که کارگران را در معرض آسیبهای گوناگون قرار میدهند.
انواع آسیبهای شغلی
آسیبهای شغلی بهطور کلی به دو دسته فیزیکی و روانی تقسیم میشوند:
۱. آسیبهای فیزیکی
این نوع آسیبها معمولا بهدلیل فعالیتهای شدید بدنی، برخورد با ماشینآلات و تجهیزات، سقوط از ارتفاع، سوختگیها، بریدگیها رخ میدهد. از آسیبهای فیزیکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* آسیبهای استخوانی و مفصلی: انجام دادن کارهای سخت فیزیکی مانند بلند کردن بارهای سنگین ممکن است منجر به آسیبهای استخوانی و مفصلی و همچنین دردهای مزمن عضلانی شود.
* آسیبهای نخاعی: صدمات نخاعی که منجر به فلج جزئی یا کلی میشوند معمولا کارگرانی را که در کارهای پرخطر مشغول هستند به خود گرفتار میکنند.
* آسیبهای پوستی: تماس با مواد شیمیایی یا سوختگیها از جمله آسیبهای شغلی در برخی از صنایع است.
* آسیبهای چشمی: در مشاغلی که با مواد شیمیایی یا ذرات معلق در هوا سروکار دارند، آسیبهای چشمی از مشکلات شایع هستند.
* قطع عضو: از دست دادن عضوی از بدن یکی دیگر از خطراتی است که کارگران مشاغل سخت با آن مواجه هستند.
خطر ابتلا به مشکلات شنوایی، آسیبهای تنفسی، انواع عفونتها، دررفتگیهای استخوانی، پارگیهای تاندونها و شکستگیها از دیگر صدمات فیزیکی هستند که کارگران را تهدید میکند.
۲. آسیبهای روانی
مشاغلی که استرس و فشار کاری بالا دارند ممکن است منجر به مشکلات روانی و اضطراب شغلی شوند. حجم زیاد کار باعث ابتلای فرد به اضطراب، خستگی و فرسودگی شغلی میشود. این نوع آسیبها در مشاغل حساس، مانند خدمات امدادی، پزشکی و اورژانس، بیشترین شیوع را دارند.
عوامل موثر در بروز آسیبهای شغلی
* محیط کار نامناسب: مانند نور کم، نبود تهویه، سروصدای زیاد، محیط بسیار گرم یا سرد، کارکنان را در خطر آسیبهای جسمی قرار میدهد.
* نبود تجهیزات ایمنی: استفاده نکردن از تجهیزات ایمنی مانند کلاه و عینک ایمنی، دستکش و لباسهای محافظ، آسیبهای جسمی را بهشدت افزایش میدهد. در بسیاری از صنایع رعایت اصول ایمنی و استفاده از تجهیزات مناسب الزامی است.
* خطاهای انسانی: عدم توجه به اصول ایمنی و عجله هنگام استفاده از تجهیزات و ماشینآلات منجر به صدمات فیزیکی میشود.
پیامدهای آسیبهای شغلی
هزینههای سنگین درمانی (برای کارگران و همچنین سازمانها و جوامع)، افت بهرهوری ناشی از ناتوانی کارگر صدمهدیده و از دست دادن شغل (موقت یا دایمی) از پیامدهای صدمات شغلی است.
روشهای پیشگیری از آسیبهای شغلی
برای بهحداقل رساندن صدمات شغلی کارگران در محیطهای کاری، لازم است مجموعهای از اقدامات پیشگیرانه به طور جدی رعایت شود. از این اقدامات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. آموزش و آگاهیرسانی مداوم به کارگران
به کارگران باید روش استفاده صحیح از تجهیزات، رعایت اصول بهداشتی، شناخت خطرات محیط کار و رفتارهای ایمن را آموزش داد.
۲. تهیه تجهیزات ایمنی
کارگران پیش از شروع کار در محیط باید تجهیزات ایمنی در دسترس داشته باشند و نحوه استفاده صحیح از آنها را بدانند. همچنین تجهیزات موجود در محیط کار باید بهگونهای طراحی شده باشند تا کارگران خطر بروز حوادث به حداقل برسد.
۳. بررسی و ارزیابی خطرات محیطی
کارفرما باید بهطور مداوم محیط کار را بررسی و خطرات احتمالی را شناسایی و حذف کند. درضمن کارگران باید بتوانند هرگونه خطر احتمالی را به کارفرمایان گزارش دهند تا از حوادث آسیبزا پیشگیری شود.
۴. پیشگیری از آسیبهای روانی
سازمانها باید به سلامت روان کارگران خود توجه کنند و با ارائه حمایتهای روانشناسی و مشاورهای، این نوع آسیبها را به حداقل برسانند.
وقتی فرهنگ ایمنی در هر سازمان و محیط کاری نهادینه شده و اصول و استانداردهای ایمنی رعایت شود، صدمات جسمی و روانی به کارگران به حداقل میرسد.